Muallim Naci Şiirleri-Şâm-ı Garibân
Geh bir ovada sefer-güzînim,
Bigânesi şâh-ı sâye-perver.
Geh bir leb-i cüda hoş-nişînim,
Perverdesi bîd-i sâye-güster.
Cûlar gibi sû-be-sû revândır.
Bilmem ne zaman mukîm olur dil!
Nekkâd-ı garâib-i cihândır,
Hikmet görerek hakîm olur dil
Gâhî çıkıyor be-vefk-ı dil-hâh
Bir şehr-i cesîme şâh-râhım.
Akşam oluyor da olmuyor gâh
Bir karye müsâdif-i nigâhım.
Esnâ-yı seferde çeşm-i im’ân
Gördükçe mevâki’-î lâtîfe.
Bulmaz mı tabîatinde insân
Bir hâhiş-i celse-yî hafîfe?
Bir dağ eteğinde şöyle durdum,
Çekmişti kenâra şemsi küh-sâr;
Sevdim o güzel yeri oturdum,
Teşkil ediyordu bir çemen-zâr.
Düşmüştü şevâhik-i cibâlin
Tâ nısfı fezâya dek zilâli.
Hâlâ o cibâlin, o zılâlin
Pîş-î nazarımdadır hayâli!
Eylerdi güzer-gehim zer-endûd
Yer yer görünen ziyâ-yı mevvâc,
Aheste revişle zıll-ı memdûd
Bir yandan anı ederdi târâc!
Ettikçe letafetin temâşâ
Kalsın der idim o hâl câvîd
Çok sürmedi ol nezâre hayfâ
Gittikçe azaldı nûr-ı hur-şîd!
Tenhâ bırakıp beni nihayet
Mihr oldu nihân sular karardı,
Etrâfını kaplayınca zulmet
Seyyâh-ı garîb fikre vardı.
Mahfûf-i gam oldu şâd gönlüm,
Ebr altına girdi âf-tâbım
Yârânını etti yâd gönlüm,
Oldu mütezâyid ıztırâbım.
Çoktan beri dil misâl-i sayyâd
Âvâre-yi deşt-i ibtilâdır;
Var mı, acebâ, beni eden yâd?
Yârân dediğim de bî-vefâdır!
Düşsen dahi bir refîk-i hâssa
Eyler seni dâğ-dâr-ı firkat
Âlemde kusûrsuz hülâsa
İnsâna kemâl eder refâkat.
Bin kıssa-yı bî-kesân yazılsa
Bilmez bunu şahs-ı hâne-perverd,
Bir beyt-i edeb-nişân yazılsa
Anlar anı ârif-î cihân-gerd.
Tenhâ mı seyâhatim? Değildir.
Var bir de refîk-i ter-zebânım;
Güftârı güzide, tab’ı nâdir.
Kimdir, kalem-i dakîka-dânım?
Kalsam ne zaman hazîn ü bi-yâr
Tenşît-i dile inâyet eyler.
Verdikçe dimâğa hiddet efkâr
Ben söylerim, ol kitâbet eyler.
Fahr-î acem-âneden masûndur
ibrâz-ı hakikat etmek ister.
Bilmekse garaz ne erganûndur
Elhânına dikkat etmek ister.
(Ateşpâre)
Muallim Naci Şiirlerinden Örnekler
Firkat
Gutenberg
Napolyon Bonapart
Dicle
Selîmiyye
Görün
Kebûter
Gazel
Münâcât
Bahâr – ı Şebâb
Hatif — Şâir
Şâm-ı Garibân
Kuzu
Meyhânede Bir Söyleniş
Na’t-ı Şerif
Köylü Kızların Şarkısı