Muallim Naci Şiirleri-Görün
Çıkın şu savma’adan zâhidân! Cihanı görün!
Nasıl güzel geçiyor âlemin zamânı görün!
Bilin betâlet ü gayret nedir, ne hâsıl eder!
Bakın şimendifere! Bir de kârvânı görün!
Çalışmayıp oturanlarda züll ü ye’se bakın!
Oturmayıp çalışanlarda izz ü şânı görün!
“Cihân lisânla döner” derler, öyledir, sevinin
Ne irtikâ ediyor milletin lisânı görün!
Biraz mülâhazanız yok mu? Dinleyin, okuyun!
Ne söylüyor ukalânın sühan-verânı görün!
(savma’a: ibadet yeri, zâhidân: aşırı sofular, batâlet: işsizlik, kârbân: deve kervanı, zill ü ye’s: koyu ümitsizlik, izz ü şan: değer ve şeref, lisân: dil, irtkaa: yükselme)
Şiirle İlgili Açıklama
Bu mısraları okuyanlar Muallim Naci’nin nasıl “eski” taraftarı olabileceğine hayret edebilirler. Ancak Muallim Naci, kendisinden hemen sonra yetişen Mehmet Âkif gibi – Ya da Mehmet Âkif’in kendisinin yolunda yürüdüğü gibi- miskin miskin oturan İslam dünyasına serzenişi vardır ve Batı’nın bu anlamda örnek alınması gerektiğini düşünür. Yukarıdaki “şimendifer” ve “kârbân (kervan)” benzetmeleriyle de bu durumu üstü kapalı ifade etmiştir. Muallim Naci dini ve milli değerleri yaşamına tatbik etmiş Yahya Kemâl’in ifadesiyle “kökleri mazide olan âtî”yi yaşamında idealize etmeye çalışmış bir şair ve yazardır. Onun eskiliği, eskiyi körü körüne bağnazca savunmaktan ileri gelmez. O, eskinin birden bire atılmasına, binlerce yıllık birikim ve değerin bir “yenileşmek” namına silinip yok olmasına karşıdır. Bu sebeple “eski” ve “yeni”yi belirli ölçülerde şiirlerinde kullanmış, yetişme çevresi gereği eskiye biraz daha bağlı kalmıştır.
Kaynak: Edebice
Muallim Naci Şiirlerinden Örnekler
Firkat
Gutenberg
Napolyon Bonapart
Dicle
Selîmiyye
Görün
Kebûter
Gazel
Münâcât
Bahâr – ı Şebâb
Hatif — Şâir
Şâm-ı Garibân
Kuzu
Meyhânede Bir Söyleniş
Na’t-ı Şerif
Köylü Kızların Şarkısı
