Abdülhak Hamit Tarhan Şiirleri-Mâzî Yolcusuna Âti Yolu
Dinle, gel, ey reh-rev-i gaflet-refîk,
Şimdi de adn yoludur eslem tarîk!
Bil ki inâdındaki ısrara hep,
Âlemi seyr etmediğindir sebeb.
Çünki bunu eylememişsin emel,
Bari cihan-dîdeleri dinle, gel!
Ferd tenasülle umûm olmada,
Fikr sirâyetle bekaa bulmada.
Tekyede cân atmadasın hizmete.
Var mı bunun menfaati ümmete?
Memlekete savlet ederse adû,
Define kâfil mi olur hây ü hû?
Gel, acı evlâdına, ahfâdına;
Zulmet-i ferdayı getir yâdına!
Şöyle ki: Müstakbelin âlemdedir,
Âleme sevk ettiğin âdemdedir.
Nev’-i beşer birbirinin kâimi.
Böyle teselsülle yaşar daimî.
Mektebe git, fen ile ol müştegil;
Vârisine feyzin olur müntekil.
Bak, nice esrâra olursun habîr;
Hisse bulur sende sagîr ü kebîr.
Hizmet ise, milletine hizmet et;
Şeyhine de söyle bunu, himmet et.
İşte bu yol hem sana gayet müfîd,
Hem de vatan senden olur müstefid.
Ehl-i cihâna tebaiyyet budur;
Çünki, bugünkü medeniyyet budur.
Böyle diler şimdi tevâbi’, mülûk;
Cümle milel etmiş o yolda sülük.
Hükm-i zaman hikmetini bilmeli,
Ya’ni emin etmeli müstakbeli.
İşte senin de yolun, ey bî-haber,
Asra göre böyle olur mu’teber.
Cây-ı karâr eylediğin tekye-gâh
Hayrın için sandın ise, vâh vah!
Maksadıdır şeyhinin ibkâ-yı nâm,
Zikr edeler nâmını ya’nî enâm.
Nef’ine bir kimse değildir refîk;
Böyle mi olmak yakışır bir tarîk?
Söylediğim reh-rev-i âlem-pesend,
Âhara hizmetle olur sûd-mend.
Böyledir onlarda bugün kaide,
Ya’ni teâtî olunur fâide.
Pertev-i irfân ü zekâ her yeri,
Zîb ü fer-î akl ü dehâ her yeri.
Her ciheti şu’le-i şevk-i hayât,
Yâda mekâbirde de gelmez memat.
Hânelerin dâhili hep medrese,
Hârici nüzhet-gededir herkese.
Etmeliyiz anlara biz imtisal,
Çünki budur lâzıme-i vakt ü hâl.
Böyle yaşar, böyle eder ihtidâ;
Böyle bilir kim ne büyüktür Hüdâ!
Hâl ile âtiden olup bî-hazer,
Devr-i hurâtâta ne lâyık güzer?
Söylediğim hayrın içindir hemân,
Bunda delilim benim ancak zamân.
Yâ beni iskât kıl ey ehl-i hâl,
Tâ ki sana ben edeyim imtisal;
Dinle veyâhut sözümü bî-inâd,
Eyle cihan halkına sen inkıyâd!
(1881)
Şiirlerinden Örnekler
Hayd Park’tan Geçerken
Makber
Bir Vaize Bir Mev’ize
Telâkiler
Kürsî-yi İstiğrak
Mâzî Yolcusuna Âti Yolu
Külbe-yi İştiyak
Ölü
Hacle
İstanbul Düşman İstilası Altında İken Çamlıca’da
Validem
Bir Sitare Altında
Bir Sefilenin Hasbihali’nden
Sahra Hoş-Nişinan
Şair-i Azam
Ziyaret
