Cahit Külebi Kimdir?
Cahit Külebi Kimdir? Cahit Külebi Mahmut Cahit Külebi, 9 Ocak 1917 tarihinde Tokat’ın Zile ilçesinde doğdu. İlkokul ve ortaokulu Tokat’ta tamamladı. Sivas Lisesi’ni bitirdi. Liseden mezun olduktan sonra İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne girdi.
Cahit Külebi, edebiyat öğretmeni olarak ilk görevini Antalya Lisesi’nde yaptı. Daha sonra sırasıyla Ankara Devlet Konservatuvarı ve Ankara Gazi Lisesi’nde edebiyat derslerine girdi.
Cahit Külebi’nin Milli Eğitime katkısı öğretmenlikten sonra Millî Eğitim müfettişliği görevi ile devam etti. İlk yurt dışı görevini, İsviçre’de kültür ataşesi ve öğrenci müfettişi olarak yaptı. İsviçre’den döndükten sonra Millî Eğitim Bakanlığı Başmüfettişliği ve Kültür müsteşar yardımcılığı yaptı. 1972 yılında emekli oldu. Emeklilikten sonra Türk Dil Kurumu’nda, 1983 yılına kadar çalışmaya devam etti. [1]
Edebi Hayatı
İlk şiirleri “Nazmi Cahit” takma ismiyle 1938’de Gençlik dergisinde yayınlandı. Daha sonra Varlık dergisinde yayınlanan şiirlerinde de aynı imzayı kullandı. 1950-1954 arasında Sokak, İnsan, Türk Dili, Yaratış, Kültür Dünyası gibi dergilerde çıkan şiirleriyle ünlendi. İlk şiir kitabı “Adamın Biri” 1946’da yayınlandı. 1949’da çıkan ikinci kitabı “Rüzgâr”da Orhan Veli şiirine yaklaştığı dikkat çekti. “Atatürk Kurtuluş Savaşı’nda” adlı eseri, Nevit Kodallı’nın “Atatürk Oratoryosu”na temel oluşturdu. 1940 sonrasında başlayan şiirimizin yenileşmesi hareketinde kendine özgü bir yeri vardır.
Orhan Veli Ülkü dergisine yazdığı bir yazıda ”Şiirden her şeyi attım ama Külebi’nin şiirlerine bayılıyorum. Çünkü o halkın teşbihleri ile çok değişik bir havada yazıyor” demiştir.
80’lerde Trt’ye verdiği bir röportaj da ”Benim şiirim sanıyorum bir tür gerçekçi şiirdir bir yönden ise bir tür yeni romantik şiir ile tepki şiiridir.” demiştir. Şiirleri İngilizce, Fransızca dahil olmak üzere toplamda 21 dile tercüme edilmiştir. [2]
Cahit Külebi Türk Şiirinde Farklı Bir Ses Meydana Getirdi
Olgunluk dönemi şiirlerini İkinci Dünya Savaşı içinde gelişen hareketli bir edebiyat ortamında yazmaya başlayan Külebi, değişik akımlardan etkilenen ve farklı kaynaklardan beslenen Türk şiirinde bir yandan âşık edebiyatının, bir yandan da serbest şiirin özelliklerini kullanarak farklı bir ses meydana getirdi. M. Kutlu onun şiirini, “Çocukluk ve ilk gençlik günlerinden gelen intibaların ağır bastığı şiirlerinde insanı bıktırmayan, oldukça serbest, fakat yine de kendisini hissettiren bir dil musikisi vardır. Aşık edebiyatına yaklaşır, ama taklide düşmez. Sade, rahat, kolay bir söyleyişi vardır. Yurt manzaraları çizer, bazen kötümser olsa da esasen sıcak, sevimli, yerine göre gurbet ve hasret kokan canlı bir memleket edebiyatı oluşturmaya çalışır.” biçiminde değerlendirirken, Cemal Süreya şiir bağlamında Karacaoğlan’ın “bacanağı” olduğunu söyler. [3]
Cahit Külebi’nin Aldığı Ödüller
Türk Edebiyat Tarihi’nin ödüllü şairlerinden olmayı başarmış isimlerden Cahit Külebi, 1985 yılında Yangın adlı Şiiri ile Yeditepe Şiir Ödülü’nü almıştır. 1997 yılında ise ölmeden önce kendisine Türk Dil Kurumu Edebiyat Ödülü verilmiştir. Bu ödülünü Yeşeren Otlar ve Keçiler isimli eserinden dolayı almıştır. Eserlerinde Anadolu insanını betimlemeyi tercih etmiş olan Cahit Külebi Sivas Yollarında adlı şiiri ile günümüz edebiyat derslerinin vazgeçilmez parçalarından biridir. [4]
Eserleri
Şiirleri
- Atatürk Kurtuluş Savaşında (1952)
- Yeşeren Otlar (1954), 1955 Türk Dil Kurumu Edebiyat Ödülü aldı .
- Süt (1965)
- Şiirler (1969)
- Türk Mavisi (1973)
- Sıkıntı ve Umut (1977)
- Yangın (1980)
- Bütün Şiirleri (1982)
- Güz Türküleri (1991)
- Bütün Şiirleri (1997)
- Güzel Yurdum (1996)
- Zerdali ağacı(1990)
- Rüzgâr (1949)
- Kamyonlar Kavun Taşır
- Biz Biliriz Bizim İşlerimizi
- Herkesin Bir Derdi Var
- Ekin’in Göz Yaşları
- Sana Borçluyuz
- Alacakaranlıkta
- Çürüyen Otlar
- Özgürlük
- Uçak Yolculuğu
-
Anısı
- İçi Sevda Dolu Yolculuk (1986)
-
Düz Yazıları
- Şiir Her Zaman (1985)
Şiirleri
Kış Yorumu
Evvel Zaman
Dost
Sen Yokken
Çürüyen Otlar
Kayıp Sevda
Alacakaranlıkta
Hikaye
Doğu
Yurdum
Sivas Yollarında
Rüzgar
Ölümlü İnsanlar İçin
Gel Seninle Resim Yapalım
İstanbul
Kaynakça
[1] OnlineZeka
[2] Wikipedia
[3] Biyografya
[4] Bilgihanem