- 1517 - Yavuz Sultan Selim komutasındaki Osmanlı Ordusu, Kahire'ye girdi.
- 1547 - VI. Edward, İngiltere Kralı oldu.
- 1807 - Pall Mall Sokağı, tarihte ışıklandırılan ilk sokak oldu.
- 1820 - Fabian Gottlieb von Bellingshausen ve Mikhail Petrovich Lazarev öncülüğündeki Rus ekip, Antarktika kıtasını keşfetti.
- 1871 - Fransa-Prusya Savaşı: Fransa teslim oldu ve savaş sona erdi.
- 1909 - İspanya-Amerika Savaşı'ndan beri orada olan Amerikan birlikleri, Küba'dan ayrıldı.
- 1918 - Lev Troçki, Sovyetler Birliği'nde Kızıl Ordu'yu kurmaya başladı.
- 1920 - Osmanlı Mebusan Meclisi'nin gizli oturumunda, Misak-ı Milli kabul edildi.
- 1921 - Mustafa Suphi ve arkadaşları, Trabzon'a geldikten sonra İskele Kahyası İttihatçı Yahya tarafından bir motora bindirildiler ve gece denizde öldürüldüler.
- 1921 - Albert Einstein, evrenin ölçülebileceğini öne sürdü. Bilim dünyasında bir tartışma başlattı.
- 1923 - İçişleri Bakanlığı, İzmit ilinin adını Kocaeli olarak değiştirdi.
- 1925 - Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası İstanbul Şubesi açıldı.
- 1929 - İstanbul'da bir otomobil montaj fabrikası kurmak için Ford şirketi ile Maliye Vekaleti arasında imzalanan anlaşma Meclis'te kabul edildi.
- 1932 - Japonya, Şanghay'ı işgal etti.
- 1935 - İzlanda, kürtajı yasallaştıran ilk ülke oldu.
- 1939 - İstanbul Tramvay Şirketi, 1.570.000 liraya Devletçe satın alındı.
- 1956 - Personel Kanunu açıklandı; en yüksek maaş 2 bin lira olacak.
- 1957 - Danıştay'a ilk kez iki kadın üye seçildi: Nezahat Martı ve Şükran Esmerer.
- 1958 - Kıbrıs'ta Türklerin düzenlediği miting sırasında İngiliz askerlerinin ateş açması ve bir kamyonun kasten halkın üzerine sürülmesi sonucu 8 kişi öldü. TBMM, 31 Ocak'ta Birleşik Krallık'ı kınama kararı aldı.
- 1959 - Çukurova'da sel oldu. 200 bin portakal ağacı sel altında kaldı, bir mensucat fabrikasını sel bastı. Zararın 5 milyon TL olduğu tahmin ediliyor. Bölgede yiyecek sıkıntısı başladı.
- 1963 - İstanbul'da İstinye'deki Kavel Kablo Fabrikası'nda çalışan 170 işçi oturma grevi yaptı. İşçiler sendikalaşma nedeniyle işten çıkarılan dört arkadaşlarının işe geri alınmasını istiyorlardı.
- 1971 - İzmir'de gençler, Amerikan 6. Filosunu protesto ettiler; 20 genç gözaltına alındı.
- 1975 - Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit, "Olayların baş sorumlusu Milliyetçi Cephe'dir" dedi.
- 1982 - İdam hükümlü firari sağ eylemci İsa Armağan, İran'da tutuklandı.
- 1982 - Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan öldürüldü; saldırıyı, "Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları" üstlendi.
- 1983 - 9 kişinin öldüğü, 72 kişinin de yaralandığı, 7 Ağustos 1982'deki Esenboğa Havalimanı saldırısına katılanlardan Levon Ekmekçiyan, Ankara Kapalı Cezaevi'nde asılarak idam edildi.
- 1986 - Sakıp Sabancı, Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanlığına seçildi.
- 1986 - Uzay mekiği Challenger, fırlatılışından 73 saniye sonra parçalandı: yedi astronot öldü. Hatanın katı yakıt motorlarındaki sızıntıdan kaynaklandığı öne sürüldü.
- 1987 - Türkiye, Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komisyonu'na kişisel başvuru hakkını çekince koyarak kabul ettiğini açıkladı.
- 1988 - THY, iç hat seferlerinde sigara içilmesini yasakladı.
- 1992 - Anayasa Mahkemesi, Türkiye Birleşik Komünist Partisi'ni kapattı.
- 1993 - Genelkurmay Başkanlığı, "darbe devrinin" kapandığını açıkladı.
- 1994 - Türk savaş uçakları, PKK'nın (Kürdistan İşçi Partisi) Kuzey Irak'taki Zeli kampını bombaladı.
- 1997 - Güney Afrika'da ırkçı yönetim döneminde görevli dört polis, devrimci öğrenci lideri Steve Biko'yu 1977'de öldürdüklerini resmen itiraf etti.
- 1997 - Promosyon Yasası yürürlüğe girdi. Süreli yayın kuruluşları kültürel amaçlar dışında promosyon yapamayacak.
- 2002 - Ekvador Havayollarına ait Boeing 727-100 tipi bir yolcu uçağı güney Kolombiya'da And dağlarına çarparak düştü: 92 kişi öldü.
- 2004 - Türk lirası'ndan altı sıfır atılmasını ve para biriminin Yeni Türk Lirası olmasını öngören yasa tasarısı, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
- 2006 - Polonya'nın Katowice şehrinde bir sergi sarayının çatısı, biriken karın ağırlığıyla çöktü: 62 kişi öldü, 140 kişi yaralandı.
- 2008 - Haydarpaşa-Denizli seferi yapan trenin saat 02:00 civarlarında Kütahya'nın Çöğürler kasabasında raydan çıkmasıyla oluşan kazada, 436 yolcudan 9 kişi öldü. Yaklaşık 300 kişi çeşitli yerlerinden yaralandı.
- 1457 - VII. Henry, İngiltere Kralı (ö. 1509)
- 1600 - IX. Clemens, Hristiyan din adamı, Papa (ö. 1669)
- 1611 - Johannes Hevelius, Polonyalı Protestan encümen üyesi (ö. 1687)
- 1712 - Tokugawa Ieshige, Tokugawa Şogunluğu'nun 9. şogunu (ö. 1761)
- 1717 - III. Mustafa, Osmanlı'nın 26. Padişahı (ö. 1774)
- 1768 - VI. Frederik, Danimarka ve Norveç kralı (ö. 1839)
- 1825 - Benedetto Cairoli, İtalyan siyasetçi, Risorgimento döneminin sol kanat lideri ve üç kez İtalya Başbakanı (ö. 1889)
- 1833 - Charles George Gordon, İngiliz general (ö. 1885)
- 1834 - Sabine Baring-Gould, İngiliz Anglikan rahip ve roman yazarı (ö. 1924)
- 1841 - Henry Morton Stanley, Amerikan gazeteci (ö. 1904)
- 1844 - Gyula Benczúr, Macar ressam (ö. 1920)
- 1853 - Jose Marti, Kübalı şair, yazar ve Küba bağımsızlık mücadelesinin öncüsü (ö. 1895)
- 1865 - Kaarlo Juho Ståhlberg, Finlandiya Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı (ö. 1952)
- 1872 - Otto Braun, Alman sosyalist teorisyen ve Sosyal Demokrat Parti önderlerinden (ö. 1955)
- 1872 - Ahmet Baytursun, Kazak eğitimci, dilbilimci, yazar, şair, siyasetçi (ö. 1937)
- 1873 - Colette (Sidonie-Gabrielle), Fransız oyun yazarı (20. yüzyılın ilk yarısında Fransız edebiyatında tarzıyla çığır açan kadın romancı) (ö. 1954)
- 1875 - Julián Carrillo, Meksikalı besteci (ö. 1965)
- 1877 - Wojciech Brydziński, Polonyalı tiyatro, radyo ve sinema oyuncusu (ö. 1966)
- 1878 - Jean de La Hire, Fransız yazar (ö. 1956)
- 1879 - Julia Bell, İngiliz insan genetiği araştırmacısı (ö. 1979)
- 1880 - Sergey Malov, Rus dil bilimci, Doğu bilimci, Türkolog (ö. 1957)
- 1881 - Siegfried Jacobsohn, Alman gazeteci ve tiyatro eleştirmeni (ö. 1926)
- 1883 - Necmeddin Okyay, Türk hattat, ebru sanatçısı, kemankeş, gül yetiştiricisi, tuğrakeş, aharcılık, mücellid, imam ve hatip (ö. 1976)
- 1884 - Auguste Piccard, İsviçreli fizikçi (ö. 1962)
- 1887 - Arthur Rubinstein, Polonya doğumlu Amerikalı piyano virtüözü (ö. 1982)
- 1890 - Robert Franklin Stroud, Amerikalı mahkûm (Alkatraz Kuşçusu) (ö. 1963)
- 1892 - Armen Doryan, Osmanlı Ermenisi şair ve öğretmen (ö. 1923)
- 1897 - Valentin Katayev, Rus romancı ve oyun yazarı (Devrim sonrası Rusya'da özgün tarzıyla dikkat çeken) (ö. 1986)
- 1906 - Markos Vafiadis, Yunanistan Komünist Partisi kurucularından ve Yunan İç Savaşı'nda Demokratik Ordu Komutanlarından (ö. 1992)
- 1912 - Jackson Pollock, Amerikalı ressam (ö. 1956)
- 1927 - Eşref Kolçak, Türk oyuncu (ö. 2019)
- 1929 - Claes Oldenburg, İsveç kökenli Amerikalı pop-art heykelci
- 1935 - Maria Eugenia Lima, Angolalı şair, dramaturg ve romancı
- 1936 - İsmail Kadare, Arnavut yazar
- 1938 - Leonid İvanoviç Jabotinskiy, Sovyet halterci
- 1940 - Carlos Slim Helú, Lübnan asıllı Meksikalı iş adamı
- 1942 - Brian Jones, İngiliz rock müzisyeni (ö. 1969)
- 1947 - Haydar Baş, Türk siyasetçi, ilahiyatçı, yazar ve eğitimci (ö. 2020)
- 1948 - İbrahim Yazıcı, Türk siyasetçi ve spor yöneticisi (ö. 2013)
- 1953 - Anicée Alvina, Fransız oyuncu (ö. 2006)
- 1954 - Ümit Yesin, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2019)
- 1955 - Nicolas Sarkozy, Fransız siyasetçi
- 1958 - Sandy Gandhi, Avustralyalı komedyen ve köşe yazarı (ö. 2017)
- 1968 - Sarah McLachlan, Kanadalı müzisyen
- 1970 - Julia Jäger, Alman oyuncu
- 1973 - Natalya Morozova, Rus voleybolcu
- 1975 - Susana Feitor, Portekizli yürüyüşçü
- 1975 - Tijen Karaş, Türk haber sunucusu
- 1978 - Gianluigi Buffon, İtalyan futbolcu
- 1981 - Elijah Wood, Amerikalı oyuncu
- 1981 - Volga Sorgu, Türk sinema ve dizi oyuncusu
- 661 - Ali bin Ebu Talib, İslam Devleti'nin 656-661 yılları arasındaki 4. İslam Halifesi (d. 599)
- 814 - Şarlman, Alman Kralı (d. 742)
- 1547 - VIII. Henry, İngiltere Kralı (d. 1491)
- 1621 - V. Paulus, Papa (d. 1552)
- 1625 - Çerkes Mehmed Ali Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. ?)
- 1687 - Johannes Hevelius, Polonyalı Protestan encümen üyesi (d. 1611)
- 1688 - Ferdinand Verbiest, Flaman Cizvit misyoner, rahip (d. 1623)
- 1847 - Pierre Amédée Jaubert, Fransız diplomat, akademisyen, şarkiyatçı, çevirmen, politikacı ve gezgin (d. 1779)
- 1864 - Benoît Paul Émile Clapeyron, Fransız mühendis ve fizikçi (d. 1799)
- 1866 - Robert Foulis, Kanadalı mucit, inşaat mühendisi ve sanatçı (d. 1796)
- 1866 - Emil Dessewffy, Macar muhafazakâr politikacı (d. 1814)
- 1878 - Cincinnato Baruzzi, İtalyan heykeltıraş (d. 1796)
- 1884 - Augustin-Alexandre Dumont, Fransız heykeltıraş (d. 1801)
- 1891 - Nikolaus August Otto, Alman makine mühendisi (d. 1832)
- 1921 - Mustafa Suphi, Türk komünist siyasetçi ve Türkiye Komünist Partisi ilk Merkez Komite Başkanı (suikast) (d. 1883)
- 1924 - Teófilo Braga, Portekiz Cumhurbaşkanı, yazar, oyun yazarı (d. 1843)
- 1926 - Kato Takaaki, Japonya Başbakanı (d. 1860)
- 1939 - William Butler Yeats, İrlandalı şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1865)
- 1940 - Sultan Galiyev, Tatar lider, düşünce adamı ve ulusal komünizmin fikir babası (idam) (d. 1892)
- 1953 - Neyzen Tevfik Kolaylı, Türk ney üstadı ve ünlü hiciv şairi (d. 1879)
- 1965 - Maxime Weygand, Fransız general (d. 1867)
- 1981 - Özdemir Asaf, Türk şair (d. 1923)
- 1982 - Kemal Arıkan, Türk diplomat (d. 1927)
- 1983 - Levon Ekmekçiyan, Ermeni ASALA'ya mensup militan (7 Ağustos 1982'de Esenboğa Havalimanı saldırısının faillerinden) (d. 1958)
- 1988 - Klaus Fuchs, Alman teorik fizikçi ve atom casusu (d. 1911)
- 1989 - Gürbüz Bora, Türk tiyatro sanatçısı
- 1996 - Joseph Brodsky, Rus şair (d. 1940)
- 2002 - Astrid Lindgren, İsveçli yazar (d. 1907)
- 2002 - Ayşenur Zarakolu, Türk yayıncı, yazar ve insan hakları savunucusu (tabu konularda yaptığı yayınlarla tanınan) (d. 1946)
- 2004 - Joe Viterelli, Amerikalı aktör (d. 1937)
- 2005 - Jim Capaldi, İngiliz müzisyen (Traffic) (d. 1944)
- 2010 - Ömer Uluç, Türk ressam (d. 1931)
- 2012 - Keriman Halis Ece, Türk piyanist, model ve Türkiye'nin ilk dünya güzeli (d. 1913)
- 2013 - Ferdi Özbeğen, Türk piyanist ve şarkıcı (d. 1941)
- 2015 - Yves Chauvin, Fransız kimyacı (d. 1930)
- 2016 - Ales Debeljak, Sloven yazar (d. 1961)
- 2017 - Engin Cezzar, Türk yönetmen, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1935)
- 2017 - Alyaksandr Tsihanoviç, Beyaz Rus şarkıcı (d. 1952)
- 2017 - Mehmet Türker, Türk gazeteci ve yazar (d. 1944)
- 2017 - Ion Ungureanu, Moldovalı oyuncu ve siyasetçi (d. 1935)
- 2021 - Paul Crutzen, Hollandalı atmosferik kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1933)
- 2021 - Cicely Tyson, Amerikalı oyuncu ve manken (d. 1924)
- 2021 - César Isella, Arjantinli şarkıcı, müzisyen, gazeteci ve söz yazarı (d. 1938)
- 2021 - Cedric Demangeot, Fransız şair, çevirmen ve yayıncı (d. 1974)
- 2021 - Ryszard Kotys, Polonyalı aktör (d. 1932)
- Fırtına: Ayandon Fırtınası (2 Gün)
- Veri Gizliliği Günü
Osmanlı Mebusan Meclisi'nin gizli oturumunda, Misak-ı Milli kabul edildi. (28 Ocak 1920)
Mîsâk-ı Millî (Osmanlı Türkçesi: ميثاق ملى) veya Millî Misak (Günümüz Türkçesi ile Millî Yemin veya Ulusal Ant), Türk Kurtuluş Savaşı'nın siyasi manifestosu olan altı maddelik bildiri. İstanbul'da toplanan son Meclis-i Mebûsan tarafından 28 Ocak 1920'de oy birliği ile kabul edilmiş ve 17 Şubat'ta kamuoyuna açıklanmıştır. Bildiri, I. Dünya Savaşı'nı sona erdirecek olan barış antlaşmasında Türkiye'nin kabul ettiği asgari barış şartlarını içerir.
Bildiri mecliste Ahd-i Millî Beyannâmesi adıyla kabul edilmiş, ancak daha sonra "Mîsâk-ı Millî" olarak anılmıştır. Her iki deyim de Ulusal Yemin anlamına da gelir. Türkiye Cumhuriyeti'nin sınırları, büyük ölçüde, Mîsâk-ı Millî ilkeleri doğrultusunda oluşmuştur.
Genelgeler için yapılan görüşmeler
Misak-ı Millî'nin ana hatları Erzurum Kongresi (22 Temmuz - 7 Ağustos 1919) ve Sivas Kongresi'nde (4-11 Eylül 1919) biçimlendi.
Sivas Kongresi'nin talepleri doğrultusunda Osmanlı Hükûmeti 11 Eylül'de genel seçim kararı aldı. Kasım ayında yapılan seçimlerde, Anadolu'nun her ilinde Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin gösterdiği adaylar kazandı. Seçilen adaylar Aralık ayı ve 1920 Ocak ayının ilk günleri boyunca ikişer üçer kişilik gruplar halinde Ankara'ya gelerek Mustafa Kemal Paşa ve Heyet-i Temsiliye (Temsil Heyeti) üyeleriyle görüştüler. Bildiri metni bu görüşmelerde son halini aldı. Heyet-i Temsiliye üyelerince imzalanan metin, Trabzon mebusu Hüsrev Sami Bey (Gerede) aracılığıyla İstanbul'a gönderildi.
12 Ocak 1920’de İstanbul’da çalışmalarına başlayan Meclis, yönetim organlarını seçtikten hemen sonra bildiri konusunu ele aldı. 28 Ocak'ta yapılan bir kapalı oturumda “Ahd-ı Millî Beyannamesi” kabul edildi. 12 Şubat'ta Edirne mebusu Şeref Bey’in önerisi üzerine, beyannamenin bütün dünya parlamentolarına ve basına açıklanması kararlaştırıldı.
Beyannamenin kabulü ve yayımlanma biçimiyle ilgili henüz açıklığa kavuşturulmamış bazı noktalar mevcuttur. Her şeyden önce beyannameye ilişkin görüşmeler ve özgün metin Meclis-i Mebusan zabıtlarında yoktur. Bu durumda beyannamenin resmi bir oturumda değil, (Meclis üyelerinin tümüne yakınını kapsayan) Felah-ı Vatan grubunda kabul edilmiş olduğu ihtimali dile getirilmiştir. Birleşik Krallık Büyükelçisi Sir Horace Rumbold, "yayınlanmış hiçbir imza listesi yoktur" diyerek, izlenen prosedürün “misakın geçerliliğini kuşkulu kıldığını” iddia eder.
Bunun yanı sıra Ankara'da hazırlanan 8 maddelik metinle İstanbul'da kabul edilen 6 maddelik metin arasında da farklar vardır. Ankara metninde bulunan, savaş suçlularının cezalandırılmasına ilişkin madde son metinden çıkarılmıştır. Ankara metninde iki ayrı maddede yazılan “mütareke sınırı” ve “Müslüman halkın bölünmezliği” konuları İstanbul’da birleştirilmiştir. Son maddede Milletler Cemiyeti’ni savunan bir ibare İstanbul’da ilan edilen metinden çıkarılmıştır.
En önemli belirsizlik birinci maddededir. Ankara'da düzenlenen metinde, Mondros Mütarekesi’yle belirlenen sınırların “içinde” yaşayan Osmanlı İslam çoğunluğunun “bölünmez bir bütün” olduğu vurgulanırken, İstanbul’da bu ifade –bazı kaynaklara göre– “mütareke çizgisinin içinde ve dışında” yaşayan Osmanlı İslam çoğunluğu olarak değiştirilmiştir. Yayımlanmış olan Misak-ı Millî metinlerinin bir bölümünde "ve dışında" deyimi vardır, bir kısmında ise yoktur. Misak-ı Millî'nin can damarını oluşturan sınırlar meselesindeki bu belirsizlik dikkat çekicidir.
Sınırlar
Misak-ı Millî sınırlarını gösterdiği iddia edilen muhtelif haritalar vardır. Bunlardan ikisi:
Kaynak:VikiPedia
