- 1547 - Rus Çarı Korkunç İvan taç giydi.
- 1556 - II. Felipe, İspanya Kralı oldu.
- 1595 - Padişah III. Murat, 48 yaşında öldü. III. Mehmet tahta çıktı.
- 1795 - Fransa, Hollanda'nın Utrecht şehrini işgal etti.
- 1804 - Fransız fizikçi Joseph Louis Gay-Lussac, bir hidrojen balonu içinde 7.016 m'ye yükselerek, sonraki 50 yıl içinde kırılamayacak olan bir rekora imza attı.
- 1846 - İlk Ziraat Bakanlığı (Nazırlığı) kuruldu.
- 1914 - Altay SK kuruldu.
- 1920 - Milletler Cemiyeti, ilk toplantısını Paris'te yaptı.
- 1925 - Sovyetler Birliği'nde Lev Troçki, Savaş Komiserliği görevinden alındı.
- 1928 - Cemal Reşit Rey'in, "12 Anadolu Türküsü" adlı ses ve piyano için yapıtı ilk kez seslendirildi.
- 1928 - Doktor Şefik Hüsnü Deymer ve arkadaşlarının Türkiye Komünist Partisi davası başladı.
- 1929 - Josef Stalin'le anlaşmazlığa düşen Nikolay Buharin, Komünist Enternasyonal'in başkanlığından istifa etti.
- 1945 - Adolf Hitler, Führerbunker'e taşındı.
- 1952 - Gazeteci ve yazar Ercüment Ekrem Talu'ya, Fransız "Légion d'honneur" nişanı verildi. Yazar, bu ödüle Türk-Fransız kültür ilişkilerine katkılarından dolayı layık görüldü.
- 1956 - Uluslararası Basın Enstitüsü, Türkiye'de basına baskı yapıldığını açıkladı.
- 1960 - İşçi Sigortalıları Kurumu İstanbul Hastanesi, Cumhurbaşkanı Celal Bayar tarafından hizmete açıldı.
- 1961 - Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye'ye 43 milyon dolar yardımda bulundu.
- 1965 - Manisa'nın Kırkağaç ilçesine bağlı Karakurt köyünde gericiler ayaklanarak okul öğretmenlerine saldırdı. Olay yerine giden Kırkağaç Kaymakam Vekili de köylüler tarafından taş ve odunla ağır surette yaralandı. 23 kişi tutuklandı.
- 1969 - Metroliner treni hizmete girdi.
- 1970 - Muammer Kaddafi, Libya Başbakanı oldu.
- 1979 - Şah Muhammed Rıza Pehlevi, ailesi ile birlikte İran'ı terk ederek Mısır'a yerleşti.
- 1980 - Bilim insanları, interferon üretmeyi başardı.
- 1983 - Türk Hava Yolları'nın "Afyon" uçağı Ankara'da düştü: 47 kişi öldü.
- 1985 - Halkçı Parti (HP) milletvekili Bahriye Üçok, zina yapan erkeklerin de cezalandırılmasını öngören yasa önerisi vermişti. TBMM yasa önerisini reddetti.
- 1986 - İnternet mühendislik özel kuvvetinin ilk toplantısı.
- 1986 - New York'ta toplanan Uluslararası PEN Kongresi, Türk Hükûmetini yazarlarla ilgili tutumunu gözden geçirmeye çağırdı.
- 1987 - 1 Ocak'ta Pekin'de Tiananmen Meydanı'nda öğrencilerin başlattığı gösteriler sonucunda, Çin Komünist Partisi Lideri Hu Yaobang istifa etti; yerine Zao Ziyang getirildi.
- 1991 - ABD Irak'a hava akınları ve füze saldırısı başlattı. Çöl Fırtınası Harekatı, Irak'ın sanayi ve savaş potansiyeli tamamen imha edip, 2003 yılında ülkenin işgaline zemin hazırladı.
- 1992 - El Salvador Hükûmeti ile isyancılar Meksiko'da bir antlaşma imzalayarak, en az 75 bin kişinin hayatına mal olan 12 yıllık iç savaşa son verdiler.
- 1992 - Halkın Emek Partisi kökenli Hatip Dicle ve Leyla Zana, Sosyaldemokrat Halkçı Parti'den istifa etti.
- 1996 - "Avrasya feribotu", silahlı eylemciler tarafından 177 yolcu ve 55 mürettebatıyla Trabzon limanında rehin alındı ve İstanbul'a doğru kaçırıldı. Eylemciler Çeçenistan sorununa dikkat çekmek istediklerini söylediler.
- 1998 - Refah Partisi'nin Anayasa Mahkemesi'nce kapatılmasıyla, Necmettin Erbakan siyasi yasaklı duruma düştü.
- 2000 - Ricardo Lagos, Şili'nin Salvador Allende'den bu yana ilk sosyalist başkanı seçildi.
- 2002 - BM Güvenlik Konseyi, Usame bin Ladin'in ve Taliban üyelerinin tüm varlıklarını dondurma kararı aldı.
- 2003 - Uzay mekiği Columbia, Cape Canaveral (Amerika Birleşik Devletleri) üssünden ayrıldı. (Mekik, 1 Şubat'ta dünyaya dönüşü sırasında parçalandı ve 7 kişilik uçuş ekibi yaşamını yitirdi).
- 2005 - Adriana Iliescu, 66 yaşında doğum yaparak dünyanın en yaşlı annesi unvanını aldı.
- 2006 - Mehmet Ali Ağca, askerlik işlemlerini yaptırmak üzere avukatı Mustafa Demirbağ ile GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesine gitti. Demirbağ, muayene sonucu Ağca'ya askerliğe elverişsiz raporu verildiğini bildirdi.
- 2010 - "2010 Avrupa Kültür Başkenti" olan İstanbul'da etkinlikler, şehrin yedi ayrı noktasındaki kutlamalarla başladı.
- 1409 - I. René, Napoli kralı (ö. 1480)
- 1477 - Johannes Schöner, Alman astronom ve haritacı (ö. 1547)
- 1728 - Niccolo Piccinni, İtalyan besteci (ö. 1800)
- 1749 - Vittorio Alfieri, İtalyan drama yazarı (ö. 1803)
- 1821 - John C. Breckinridge, Amerikalı siyasetçi, hukukçu, asker ve ABD'nin 14. başkan yardımcısı (ö. 1875)
- 1836 - II. Francis, İki Sicilya'nın son kralı (ö. 1894)
- 1836 - Inoue Kaoru, Japon siyasetçi (ö. 1915)
- 1838 - Franz Brentano, Alman psikolog ve filozof (ö. 1917)
- 1849 - Eugène Carrière, Fransız sembolist ressam ve taşbaskı sanatçısı (ö. 1906)
- 1853 - André Michelin, Fransız mühendis ve sanayici (ö. 1931)
- 1853 - Ian Hamilton, Britanya Ordusu'nda kıdemli subay (ö. 1947)
- 1855 - Eleanor Marx, Marksist yazar ve politik eylemci (ö. 1898)
- 1859 - Jón Magnússon, İzlanda Başbakanı (ö. 1926)
- 1861 - Dilpesend Kadınefendi, II. Abdülhamid beşinci eşi (ö. 1901)
- 1878 - Harry Carey, Amerikalı oyuncu (ö. 1947)
- 1878 - Mehmed Abdülkadir Efendi, II. Abdülhamid'in ve Bidâr Kadınefendi'nin oğlu (ö. 1944)
- 1885 - Michel Plancherel, İsviçreli matematikçi (ö. 1967)
- 1890 - Karl Freund, Alman görüntü yönetmeni ve yönetmen (ö. 1969)
- 1895 - Evripidis Bakircis, Yunan subay ve politikacı (ö. 1947)
- 1897 - Bedia Muvahhit, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (sahneye çıkan ilk Türk kadını) (ö. 1994)
- 1901 - Fulgencio Batista, Küba Devlet Başkanı (ö. 1973)
- 1906 - Abdullah Ziya Kozanoğlu, Türk mimar, müteahhit, romancı, çizgi-roman yazarı, spor yöneticisi ve Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün 11. Başkanı (ö. 1966)
- 1911 - Eduardo Frei Montalva, Şilili siyasetçi (ö. 1982)
- 1913 - Edoardo Detti, İtalyan mimar ve şehir planlamacısı (ö. 1984)
- 1924 - Katy Jurado, Meksikalı aktris (ö. 2002)
- 1932 - Dian Fossey, Amerikalı etolojist (ö. 1985)
- 1933 - Susan Sontag, Amerikalı yazar (ö. 2004)
- 1935 - Udo Lattek, Alman teknik direktör ve eski futbolcu (ö. 2015)
- 1936 - Halit Çapın, Türk gazeteci ve yazar (ö. 2006)
- 1948 - John Carpenter, Amerikalı yönetmen, senarist ve yapımcı
- 1950 - Daniel Vischer, İsviçreli siyasetçi (ö. 2017)
- 1958 - Andrey Bal, Ukraynalı futbolcu ve antrenör (ö. 2014)
- 1958 - Ayşenur İslam, Türk siyasetçi
- 1959 - Sade, Nijeryalı şarkıcı ve söz yazarı
- 1971 - Vuslat Doğan Sabancı, Türk gazeteci ve iş insanı
- 1972 - Gökhan Ertan, Türk fotoğraf sanatçısı (ö. 2012)
- 1972 - Ümran Kıyman, Türk boksör (ö. 2012)
- 1973 - Josie Davis, Amerikalı oyuncu
- 1974 - Kate Moss, İngiliz manken
- 1975 - Ayça Bingöl, Türk oyuncu
- 1976 - Debbie Ferguson, Bahamalı atlet
- 1979 - Aaliyah, Amerikalı şarkıcı (ö. 2001)
- 1982 - Tuncay Şanlı, Türk futbolcu
- 1983 - Emanuel Pogatetz, Avusturyalı futbolcu
- 1983 - Erkan Kolçak Köstendil, Türk oyuncu ve şarkıcı
- 1985 - Craig Jones, İngiliz motosiklet yarışçısı (ö. 2008)
- 1985 - Şahika Ercümen, Türk serbest dalışçı ve sualtı hokeyi oyuncusu
- 1996 - Jennie Kim, Koreli şarkıcı
- 1263 - Shinran, Japon Budist keşiş (d. 1173)
- 1299 - Hüsâmeddin Lâçin, Memluk sultanı (d. ?)
- 1391 - V. Muhammed, Gırnata emiri (d. 1338)
- 1545 - George Spalatin, Alman reformcu (d. 1484)
- 1595 - III. Murad, Osmanlı'nın 12. padişahı (d. 1546)
- 1598 - I. Fyodor, Rus çarı (d. 1557)
- 1710 - Higashiyama, Japonya'nın 113. imparatoru (d. 1675)
- 1794 - Edward Gibbon, İngiliz tarihçi (d. 1737)
- 1806 - Nicolas Leblanc, Fransız fizikçi, cerrah ve kimyacı (d. 1742)
- 1852 - John Payne Todd, Annesi ABD başkanı olacak James Madison ile evlendi (d. 1792)
- 1864 - Cheoljong, Joseon Krallığı'nın 25. kralı (d. 1831)
- 1885 - Edmond About, Fransız yazar, romancı ve yayıncıdır (d. 1828)
- 1886 - Amilcare Ponchielli, İtalyan besteci (d. 1834)
- 1891 - Léo Delibes, Fransız besteci (d. 1836)
- 1896 - Ali Şefkati, Osmanlı gazeteci (d. 1848)
- 1933 - Bekir Sami Kunduh, Türk siyasetçi ve diplomat (Türkiye'nin ilk Dışişleri Bakanı) (d. 1867)
- 1949 - Vasili Degtyaryov, Rus silah tasarımcısı (d. 1880)
- 1957 - Arturo Toscanini, İtalyan orkestra şefi ve kemancı (d. 1867)
- 1969 - Petras Klimas, Litvanyalı diplomat, yazar ve tarihçi (d. 1891)
- 1979 - August Heissmeyer, SS'in önde gelen üyesi (d. 1897)
- 2005 - Recep Birgit, Türk sanat müziği sanatçısı (d. 1920)
- 2007 - Ron Carey, Amerikalı oyuncu (d. 1935)
- 2013 - Burhan Doğançay, Türk ressam ve fotoğrafçı (d. 1929)
- 2015 - Afet Ilgaz, Türk yazar (d. 1937)
- 2016 - Carina Jaarnek, İsveçli şarkıcı (d. 1962)
- 2017 - Amin Nasir, Singapurlu eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1968)
- 2020 - Christopher Tolkien, İngiliz yazar (J. R. R. Tolkien'in en küçük oğludur) (d. 1924)
- 2021 - Muammer Sun, Türk besteci (d. 1932)
- Dünya Hijyen Günü
- Basın Onur Günü
İlk Jöntürklerden Ali Şefkati Bugün Öldü
Ali Şefkati (d. 1848, İzmir – ö. 16 Ocak 1896, Paris), Osmanlı gazeteci.
Sultan Abdülhamid yönetimine karşı Avrupa’da yayımlar yapmış ilk Jön Türklerdendir. 1878’de Paris’te ve 1879 tarihinde de Londra’da Hayâl, 1879 tarihinde Napoli’de İstiklâl adlı gazeteleri çıkarmıştır.
Yaşamı
Doğum tarihinin 1848 olduğu düşünülür. İzmir’de dünyaya geldi. Babası İzmir gümrük memuru Reşid Efendi’dir.
Şûrâ-yı Devlet Tanzimat Dairesi yardımcılarından idi. Yeni Osmanlılar ve I. Meşrutiyet seçkinleri arasında yayılan Mason teşkilatına kaydoldu. II. Abdülhamit’i tahttan indirip yerine V. Murad’ı yeniden geçirmek için çalışan Skalyeri Aziz Bey Komitesine girdi. Komitenin gizli çalışmalarına katıldı. Ali Suavi’nin Çırağan Baskını’ndan sonra bu gizli dernek de meydana çıkmış ve toplantısı basılmıştı. Diğer üyeler yakalanırken Ali Şefkati, Skalyeri ve Saray’da görevli Nakşibend Kalfa Hanım ile kaçmayı başardı.
Skalyeri ve Nakşibend Kalfa’yı Yunanistan’a; kendisi ise Fransa’ya kaçırıldı. Komite üyelerini sorgulayan ve yargılayan Divanı Harp tarafından gıyaben 12 seneye mahkûm edildi. 1879-1881 yıllarında Napoli ve Cenevre’de Teodor Kasap ile birlikte İstikbal adlı gazeteyi çıkardı. Abdülhamid yönetimi aleyhine neşriyattan dolayı 16 Haziran 1881’de gıyaben rütbe ve memuriyet haklarından mahrum edilerek ömür boyu sürgün cezasına çarptırıldı ve malları müsadere edildi.
Bir müddet eski Mısır Hidivi İsmail Paşa’nın sekreterliğini yaptı. 1895’te İstikbal’i Londra’da çıkarmaya başladı. Aynı zamanda Osmanlı idaresine karşı Hayal adında bir de mizah dergisi çıkardı. Yazılarında Koçi Bey layihasını belirtmekte ve o zeminde ıslahat yapılmasını istemekteydi.
Londra’nın havasına uyamadığı için tekrar Paris’e döndü; maddi sıkıntıları nedeniyle tedavi olamadığı için 16 Ocak 1896’da Paris’te sefalet içerisinde öldü. Père Lachaise Mezarlığı’na defnedildi.
Jön Türk Hareketi’ne katılanlardan yurt dışında ölenlerin naaşları 1908’den sonra Türkiye’ye getirildiği hâlde Ali Şefkati Bey’in cenazesi getirilmemiştir.
Kaynak: VikiPedia
