Tarihte Bugün-05 Aralık
- 1492 – Kristof Kolomb, Haiti’yi keşfetti.
- 1932 – Almanya doğumlu İsviçreli fizikçi Albert Einstein Amerikan vizesi aldı.
- 1933 – ABD’de 14 yıldır devam eden içki yasağı kalktı.
- 1934 – Türkiye’de kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanıyan kanun kabul edildi.
- 1936 – Stalin anayasası olarak bilinen 1936 Sovyet Anayasası kabul edildi.
- 1941 – Birleşik Krallık, Finlandiya, Macaristan ve Romanya’ya savaş ilan etti.
- 1957 – Sukarno tüm Hollandalıları Endonezya’dan sınırdışı etti.
- 1995 – Sri Lanka hükûmeti Tamillerin elindeki Jaffna şehrini geri aldı.
- 2004 – Medeni Birliktelik Yasası’nın yürürlüğe girmesiyle Birleşik Krallık’taki ilk medeni birliktelikler resmen gerçekleştirildi.
Günün Öne Çıkan Başlığı – Kadınların Milletvekili seçme ve seçilme hakkı
Türkiye’deki kadınlar milletvekili olabilmek için ilk adımı 1923’te atmışlardı. Bu adım, kadınların 1923 yılında Nezihe Muhiddin önderliğinde ilk kadın partisi “Kadınlar Halk Fırkası”nı kurma isteğidir. Fakat 1909 Seçim Kanunu sebebiyle bu parti kurma girişimi, Kadınlar Halk Fırkası’nın Türk Kadınlar Birliği adlı derneğe dönüşmesi ile sonuçlanmıştı.
1924 anayasası hazırlanırken kadınların milletvekili seçme ve seçilme hakkına sahip olması gündeme geldi ancak TBMM genel kurulunda bu hakların yalnızca erkeklere tanınması fikri ağır bastığından kadınlar siyasal haklar sağlayamadılar.
Gerekli yasal değişiklik 1934 yılında Başbakan İsmet İnönü ve 191 milletvekilinin sunduğu Anayasa ve Seçim Kanununda değişiklik yapılmasını öngören yasa önerisi sonucu gerçekleşti. Öneri, 5 Aralık 1934’te Mecliste görüşüldü. Yapılan oylamada, 317 üyeli Meclis’te, oylamaya katılan 258 milletvekilinin tamamının oyuyla değişiklik önerisi kabul edildi. Anayasanın 10. ve 11. Maddeleri değiştirilerek her kadına 22 yaşında seçme, 30 yaşında seçilme hakkı verildi. Bu anayasa değişiklikleri çerçevesinde İntibah-ı Mebusan Kanunu (Milletvekili Seçimi Kanunu)’nda 11 Aralık 1934’te yapılan değişiklikler sonucu anayasada tanınan haklar seçim kanunuyla da düzenlendi.
Yasanın çıkmasının ardından 7 Aralık 1934’te, Türk Kadınlar Birliği İstanbul’da Beyazıt Meydanı’nda büyük bir kutlama mitingi ve Beyazıt’tan Taksim’e bir yürüyüş düzenledi.
Kadınların katıldığı ilk genel seçimler
Türkiye’de kadınların katıldığı ilk genel seçimleri, 8 Şubat 1935 yılında yapılan TBMM 5. dönem seçimleridir. Bu seçimlerde 17 kadın milletvekili TBMM’ye girdi. 1936 yılı başında boşalan milletvekillikleri için yapılan ara seçiminde emekli öğretmen Hatice Özgenel’in Çankırı milletvekili olarak seçilmesiyle meclisteki kadın milletvekili sayısı 18’e çıktı.
