Sabri Esat Siyavuşgil Kimdir?
Sabri Esat Siyavuşgil Kimdir? 1906 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Babası, Osmanlı sadrazamlarından Siyavuş Paşa’nın soyundan Ahmet Esat’tır. İlkokulu Antalya’da tamamladı. Orta öğrenimine Kadıköy Sultânîsi, İstanbul Erkek Öğretmen Okulu’nda ve İstiklâl Lisesi’nde devam etti. İstiklâl Lisesi’nde son sınıftayken Fransa’ya gitti. Dijon ve Lyon Üniversitelerinde felsefe ve psikoloji öğrenimi gördü ve doktorasını yaptı. Yurda döndüğünde Gazi Terbiye Enstitüsü’nde felsefe dersleri verdi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Umûmî Psikoloji doçenti (1933) ve profesörü (1942) oldu. 1949-1953 yılları arası Şehir Tiyatrosunun edebî heyetinde bulundu. Merkezi Roma’da bulunan Akdeniz Akademisi Üyesi ve Türk Psikolojisi Cemiyeti Başkanlığı görevlerini yürüttü. 1967’de Meydan Larousse’un hazırlık çalışmalarına katıldı. PEN Club başkanlığı yaptı. Fransızca ve İngilizce dillerine hâkimdi. 6 Ekim 1968’de kansere yenilen Siyavuşgil, Zincirlikuyu Mezarlığına defnedildi. [1]
Sanat Hayatı
İlk şiirleri 1927’de “Güneş” ve “Hayat” dergilerinde yayınlandı. 1928’de altı şair arkadaşıyla birlikte “Yedi Meşaleciler” topluluğunu kurdu ve “Meşale” adlı dergiyi çıkardı. Bu dergi kapandıktan sonra şiirleri “Muhit” ve “Varlık” dergilerinde yayınlandı. Dışavurumcu bir ressam tutumuyla yeni ve canlı şiirler yazdı.
Ulus, Yeni Sabah, Haber gazetelerinde köşe yazarlığı yaptı. Fransız şairlerin şiirlerini Türkçe’ye çevirdi. Edmond Rostand’ın ünlü oyunu “Cyrano de Bergerac”ın Türkçe çevirisiyle büyük ün yaptı.
Psikoloji, eğitim, folklor ve edebiyatla ilgili yazıları birçok dergi ve gazetede yer aldı. Ayrıca Sait Faik Abasıyanık‘tan öyküleri Fransızca’ya çevirdi. Bu öyküler “Un Point Sur la Carte” (Haritada Bir Nokta) adıyla Hollanda’da yayınlandı. [2]
Geniş ve Olgun Bir Kafa Yapısına Sahipti
Siyavuşgil, dünya hakkında geniş bir görüşe sahipti. Bunu gerek geniş tarih bilgisine, gerek çeşitli ülkelere sık sık yaptığı seyahatlerden edindiği kanaatlere borçluydu. Aynı zamanda bu kanaatlerini şahsî, ölçülü, objektif ve sentezci bir görüşle seviyeli bir kıvama getirmeyi bilirdi. Kültürlü bir insan olarak dar bir sahada kalmayıp edebiyat, sanat ve insanla ilgili çeşitli konulan kapsayan geniş ve olgun bir kafa yapısına sahipti. Bu meziyetini de talebelerine, okuyucularına, çevresindeki seçkin dost ve arkadaşlarına zevk ve espiriyle aktarırdı.
Sabri Esat, 1928 tarihlerinde, psikolojinin Fransa’da henüz tam kuvvetiyle kendini hissettiremediği bir dönemde bile, oradan aldığı ilhamla psikoloji temasını Türkiye’ye aktarabilmiş bir insandır. Daha sonra çeşitli memleketlerle olan temaslarında katıldığı kongrelerde psikolojinin bir ilmî disiplin olarak Türkiye’deki gelişimine katkılarda bulunmuştur. [3]
Sabri Esat Siyavuşgil, his ve düşünce âlemini, bir nehrin iki kola ayrılışı gibi, şiir ve nesir diliyle, edebiyat ve ilme geçirmesini bildi. Bu şahsiyetin iç dramının ilk aşaması, burada başlar ; gerçi insan, her insan, aslında yalnızdır, fakat Siyavuşgil, bu yalnızlığın, kat kat şuuruna varmış olanlardandır, insanları çok sevmesine rağmen, çok yalnızdı; konuştuğu zaman, derslerinde olsun, yazılarında olsun, sohbetlerinde olsun, son derece güzel konuşurdu, fakat iç âlemine nüfuz etmek, kolay değildi.
Sabri Esat Siyavuşgü’in zengin şahsiyet sentezinin, hiç değilse, iki yönüne değinmek yeter: o, daima, edebiyatı ve ilmi, bu sentezde birleştirdi, şiirin telkin gücüyle nesrin mantık ve objektiflik gücünü kaynaştırmasını bildi. Şiir kitabına, muhakkak ki bir kaçını daha ekleyebilirdi, fakat ince, titiz zevki, kritik zihniyeti, hep daha mükemmeli istediği için, daha fazla şiir yazmadı. [4]
Eserleri
- Odalar ve Sofalar (1933)
- Psikoloji ve Terbiye Bahisleri (1940)
- Tanzimat’ın Fransız Efkar-ı Umumiyesi’nde Uyandırdığı Yankılar (1940)
- Karagöz (1941, Fransızca 1951, İngilizce 1955)
- Folklor ve Milli Hayat (1943)
- Roman ve Okuyucu (1944)
Çevirileri
- “Bilgi ve Hata”, Ernst Mach,«felsefe», 1935, M. E. Basımevi .
- “Çocukta Dil ve Düşünce”, Jean Piaget , «psikoloji», 1938, M. E. Basımevi .
- “Çocukta Hüküm ve Muhakeme, Jean Piaget, «psikoloji», 1939, M. E. Basımevi .
- “Anormal Çocuklar” A. Binet ve Th. Simon, «psikoloji», 1939, M. E. Basımevi .
- “Yeni Terbiyenin Prensipleri”, Albert Malche,«pedagoji», 1939, Eminönü Halkevi
- “Cephe Sohbetleri”, André Maurois, «roman», 1937, Remzi Kitabevi , 2. tabı 1943.
- “O’Grady’nin Gevezelikleri”, André Maurois, «roman», 1943, Remzi Kitabevi.
- “Tepe”, Jean Giono, «roman», 1938, Remzi Kitabevi.
- “Değirmenimden Mektuplar”, Alphonse Daudet «hikâyeler», 1943, Remzi Kitabevi. 1944, M. E. Basımevi.
- “Philebos”, Eflâtun, 1943, M. E. Basımevi.
- “Aktörlük Hakkında Aykırı Düşünceler”,Diderot, 1943, M. E. Basımevi.
- “Cyrano de Bergerac”, Edmond Rostand «manzum oyun», 1942, M. E. Basımevi.
- “Gil Blas de Santillane’ın Maceraları, Lesage, I ve II, 1945, M. E. Basımevi
- “Gil Blas de Santillane’ın Maceraları, Lesage, III ve IV
- “Yeni Mabut”, François de Curel, «piyes»
- “Tiyatro ve Bizler”, Fortunat Strowski, «etüd»
- Un Point Sur La Carte (1962 – Sait Faik’in hikâyelerinin Fransızca çevirisi).
- “Ruy Blas”, Victor Hugo, «Roman»
Kaynakça
[1] YeseviÜniversitesi
[2] TürkEdebiyatı
[3] DergiPark
[4] DergiPark
