Faruk Nafiz Çamlıbel Kimdir?
Faruk Nafiz Çamlıbel Kimdir? Faruk Nafiz Çamlıbel, İstanbul’da 18 Mayıs 1898’de doğmuştur. Annesi tüccar Necati Bey’in kızı Fatma Ruhiye Hanım, babası Orman Bakanlığı memurlarından Süleyman Nazif Bey’dir. İlköğrenimini Bakırköy Rüştiyesi’nde, ortaöğrenimini Hadika-i Meşveret İdadisi’nde sürdürmüştür. Üniversite eğitimi için önce tıp fakültesine giren şair, bu okulun karakterine uygun olmadığını görünce dördüncü sınıfta bu okuldan ayrılmıştır. 1922-1924 yıllarında Kayseri Lisesi’nde edebiyat öğretmenliği yapmıştır. Daha sonra Şark Vilayetleri Tetkik Cemiyeti üyesi olması sebebiyle Sivas, Erzurum, Erzincan, Gümüşhane ve Trabzon’u dolaşmıştır.
Faruk Nafiz Çamlıbel 1922-1946 yılları arasında Ankara Muallim Mektebi, Ankara Kız Lisesi, İstanbul Kabataş Lisesi ve Amerikan Kız Koleji’nde edebiyat öğretmenliği görevini üstlenmiştir. Şiire tıp fakültesi öğrencisiyken ilgi göstermeye başlamıştır. İlk yazılarını Peyam-ı Edebi, Edebiyat-ı Umumiye, Yeni Mecmua, Şair, Ümit, Büyük Mecmua, Nedim, Edebi Mecmua, Yarın ve Temaşa dergilerinde yayımlamıştır. Ustalık dönemi şiir ve yazıları ise, Anadolu, Yavuz, Türk Yurdu, Güneş, Hayat, Meşale, Anayurt, Muhit, Yedigün dergilerinde okuyucuyla buluşmuştur. Son şiirleri Kubbe Altı Akademi Mecmuası’nda “İsimsiz Kıtalar” adıyla yayımlanmıştır. Karikatür ve Akbaba dergilerinde Çamdeviren, Akıllı Ozan, Kalender, Deli Ozan takma adlarıyla mizahi şiirler kaleme almıştır. [1]
Faruk Nafiz Çamlıbel Milletvekili Oluyor
1946-1960 arasında Demokrat Parti’den İstanbul’dan milletvekili seçildi. [2]
27 Mayıs 1960 ihtilalinin ardından tüm milletvekilleri ile birlikte kısa bir süre Yassıada’da, daha sonra da Celâl Bayar ve diğer Demokrat Parti milletvekilleri ile birlikte Kayseri Kapalı Cezaevi’nde tutuklu kaldı. 16 ay sonra aklanarak serbest kaldı.
Serbest kaldıktan sonra siyasete dönmek istemedi. Son yıllarını Arnavutköy’deki evinde geçirdi. Yassıada’da arkadaşlarıyla birlikte yaşadığı baskıyı “Zindan Duvarları” adlı bir şiir ile anlattı ve şiiri kitap olarak yayımladı. Eşinin ani ölümünün ardından çıktığı Akdeniz gezisi sırasında Samsun vapurunda Kaş – Fethiye arasında seyrederken 8 Kasım 1973 günü bir gezi sırasında hayatını kaybetti. Cenazesi, 11 Kasım 1973 tarihinde Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedilmiştir.
Öğretmenlik yaptığı Kabataş Lisesi’nde 2005 yılında Faruk Nafiz Çamlıbel adına bir müze açılmıştır.[3]
Sanatı
Yazdığı aşk şiirlerinde aruzu büyük bir ustalıkla kullanmıştır. Bu da, onu Tevfik Fikret, Ahmet Haşim, Mehmet Akif ve Yahya Kemal ile birlikte aruzun son temsilcilerinden biri yapmıştır. Onun şiiri, özellikle bu özelliği sayesinde Yahya Kemal tarafından beğenilmiş ve
“Bir lübbüdür cihanda elezz-i lezâizin,
Her mısra-ı güzidesi Faruk Nafiz’in”
dizeleriyle, iltifat alarak övgüye layık görülmüştür. Faruk Nafiz Çamlıbel, bu devir şiirinde Servet-i Fünun tesirinden kurtulmuş ve Yahya Kemal’den etkilenmeye başlamıştır. Ancak, aşk en önemli tema olma özelliğini kaybetmemiştir. [4]
Faruk Nafiz Çamlıbel Hecenin Beş Şairinden Biri
“Milli Edebiyat“a dönüş sürecinden etkilenerek divan edebiyatı yazım kalıbı olan aruz veznini terk etmiş; bu dönüşüme destek vermek amacıyla “Hecenin Beş Şairi“nden (Beş Hececiler) biri olmuştur. Yazarın çalışmaları şiirden ibaret kalmamış; sanattan yoksun bırakılmış halka yönelik oyunlar kaleme almış ve eserlerinde gerçekçi bir lirizm ortaya koymuştur. Yeni Lisan anlayışıyla gelişim sürecinde olan Türkçenin bilhassa Anadolu yöresinde yaygınlaşması için çalışmış; bir Milli Mücadele dönemi şairi olarak, Cumhuriyetin 10. kuruluş yıldönümü için Behçet Kemal ile birlikte, “10. Yıl Marşı“nı mısralara dökmüş ve Türk milletine armağan etmiştir.
Henüz lise yıllarındayken şiirler kaleme almaya başlayan Çamlıbel’in “Eserlerimin Ruhu” adıyla yayımlanan ilk şiiri, 1913 yılında Peyam gazetesinin edebiyat ekinde yer aldı. Ertesi yıl, “Saat” adlı manzumesi Çocuk Dünyası dergisinde yayımlandı.
Milli edebiyatın oluşabilmesi, geliştirilebilmesini misyon edindi ve Enis Behiç Koryürek, Halit Fahri Ozansoy, Yusuf Ziya Ortaç ve Orhan Seyfi Orhon gibi Yeni Lisan‘cılarla birlikte, Türk edebiyat tarihinde “Beş Hececiler” adıyla anılır oldu. 1918 yılında yayımlanan, “Şarkın Sultanları” adlı ilk şiir kitabıyla, edebiyat camiasında tanınır hale geldi.
1919 yılında ise, ikinci kitabı “Dinle Neyden“i çıkardı ve adını geniş kitlelere duyurma fırsatı yakaladı. Oldukça verimli bir şair olan Çamlıbel, aynı yıl “Gönülden Gönüle“yi yayımladı. Aynı zamanda, Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının gelişmesinde büyük rolü olan çeşitli dergi ve gazetelerde çalıştı. [5]
Faruk Nafiz Çamlıbel Sadece Şair Değildi
Faruk Nafiz Çamlıbel, Türk edebiyatında daha çok şairliği ile gündeme gelmiş olsa da roman ve tiyatro alanında da eserler verdi. İki romanından biri olan “Yıldız Yağmuru” (1936), dönemin toplumsal yaşamına ait bir panorama kimliğindedir. Ayrıca manzum tiyatro biçiminde eserler de verdi. Çoğu zaman teknik bakımdan kusurlar barındırırlar ve kuruluşları basittir. Ancak, Canavar (1926) ve Akın (1932) adlı oyunları sahne dilini kullanışındaki ustalık bakımından kayda değer eserlerdir. İlk Göz Ağrısı adlı bir adaptasyon oyunu da vardır. Yayla Kartalı adlı eseri 1945 yılında Muhsin Ertuğrul tarafından filme alındı. [6]
ESERLERİ:
Şiir: Şarkın Sultanları (1918, 2018), Gönülden Gönüle (1919), Dinle Neyden (1919), Çoban Çeşmesi (1926), Suda Halkalar (1928), Bir Ömür Böyle Geçti (toplu şiirler, 1933), Elimle Seçtiklerim (seçme şiirler, 1934), Boğaziçi Şarkısı (Sadettin Kaynak ile, 1936), Akarsu (1937), Tatlı Sert (1938), Akıncı Türküleri (1938), Heyecan ve Sükûn (seçme şiirler, 1959), Zindan Duvarları (1967), Han Duvarları (toplu şiirler, 1969), Gurbet ve Saire (seçme şiirler, 2003).
Roman: Yıldız Yağmuru (1936), Ayşe’nin Doktoru (1949).
Oyun: Canavar (1926), Numaralar (okul piyesi, 1928), Akın (1932), Özyurt (1932), Bir Demette Beş Çiçek (okul piyesi, 1933), Yangın (okul piyesi, 1933), Kahraman (1938), Ateş (1939), Dev Aynası (1945), Yayla Kartalı (1945).
İnceleme: Tevfik Fikret: Hayatı ve Eserleri (1937).
Şiirleri
Sen Neredesin
Ölümü Hatırlatan Kadın
Zafer Türküsü
Kır Türküsü
Çoban Çeşmesi
Kış Bahçeleri
İstanbul
Cennet ve Cehennem
Bizim Memleket
Allahaısmarladık
Han Duvarları
Kaynakça
[1] BilgiUstam
[2] TürkEdebiyatı
[3] Wikipedia
[4] BilgiUstam
[5] Biyografi
[6] Kidega