102 Nolu Bankalar Hesabı
1 Sıra No’lu Muhasebe Uygulama Genel Tebliğine göre 102 Nolu Bankalar Hesabı işletmelerin yurt içi ve yurt dışında banka ve benzeri finans kurumlarında açtırılan hesaplarına yatırılan ve hesaptan çekilen paraların ve bu hesaplarda para yatırma ve çekme işlemlerinden kaynaklanan gelir ve gider kalemlerinin izlendiği hesaptır.
Bankalar Hesabının İşleyişi
Bankalara hesap açtırıldığında ve hesaplara para yatırıldığında, bu hesabın borcuna kaydedilir. Hesaplardan para çekildiğinde veya hesap kapatıldığında ise bu hesabının alacağına kaydedilir. İşletmeler lehine tahakkuk ettirilen faiz, doğruluğu kontrol edildikten sonra, 102 Bankalar Hesabına borç, Faiz Gelirleri hesabına alacak kaydedilir. Buna karşılık işletmeler aleyhine tahakkuk ettirilen, komisyon, ekstre, Bsmv, hesap işletim ve buna benzer giderler için, ilgili hesaba borç kaydı yapılırken karşılığında 102 Bankalar Hesabına alacak kaydı yapılır. Aktif karakterli bir hesaptır. Hesap planında Bilanço hesapları arasında yer almaktadır.
Borç | Alacak |
Bankalar Açılış Kaydı | Bankalardan çekilen paralar |
Bankalara yatırılan paralar | Kıymetli evrak (çek) ödemeleri |
Oluşan faiz tahakkukları | Bankalardan yapılan EFT ve Havaleler |
Olumlu kur farkları | Olumsuz kur farkları ve Faiz giderleri |
Bankalar Kapanış kaydı |
Diğer Bilgiler
Bankaların hesaplarında bulunan yabancı paralar dönem sonlarında Maliye Bakanlığı veya T.C.M.B döviz alış kuru ile değerlenir.
V.U.K. 280.maddesine göre oluşan fark borç ise 656 Kambiyo zararları, alacak ise 646 Kambiyo karları hesabı kullanılır.
Vadeli mevduat hesaplarına yatan paralardan oluşan faizler 642 FAİZ GELİRLERİ hesabında izlenir.
Örnek Yevmiye Kayıtları
Örnek : İşletmeye alıcılara ait hesaplardan 20.000.-TL para gelmiştir. muhasebe kaydı aşağıdaki şekilde olacaktır.
Yevmiye Açıklaması | Borç | Alacak | |
102 Bankalar Hesabı | 20.000,00 | ||
120 Alıcılar Hesabı | 20.000,00 |
Örnek : İşletme Satıcı M.K Makinanın farklı bir banka hesabına 10.000.-TL EFT göndermiştir. Muhasebe kaydı aşağıdaki şekilde olacaktır.
Yevmiye Açıklaması | Borç | Alacak | |
320 Satıcılar Hesabı | 10.000,00 | ||
102 Bankalar Hesabı | 10.000,00 |
Örnek : İşletme Alıcılar hesabında bulunan müşterisinden çek almış ve portföylerinden çıkararak çalıştığı banka hesabına ciro ederek tahsile vermiştir. Çek vadesinde tahsil olmuştur. Muhasebe kaydı aşağıdaki şekilde olacaktır.
Yevmiye Açıklaması | Borç | Alacak | |
102 Bankalar Hesabı | 22.000,00 | ||
101 Alınan Çekler Hesabı | 22.000,00 |
Örnek : İşletme Mal almış olduğu Satıcılar hesabında kayıtlı M.K makinaya 25.000 TL çek keşide etmiştir. Çekin vadesi gelmiştir ve ödeme yapılmıştır. Muhasebe kaydı aşağıdaki şekilde olacaktır.
Çek Keşide Kaydı
Yevmiye Açıklaması | Borç | Alacak | |
320 Satıcılar Hesabı | 25.000,00 | ||
103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabı | 25.000,00 |
Çek Ödeme Kaydı
Yevmiye Açıklaması | Borç | Alacak | |
103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabı | 25.000,00 | ||
102 Bankalar Hesabı | 25.000,00 |
Değerleme İşlemi
Bankalar hesabında izlenen Türk Lirası mevduatın değerlemesi ile ilgili görüş ayrılıkları mevcuttur. İtibari değerle ( Üzerine Yazılı olan Değer ) ve Mukayyet Değer ile yani bir alacak gibi ( Muhasebe kayıtlarında gösterilen hesap değeri ) değerleneceği görüşünde olan uzmanlar bulunmaktadır. Unutulmaması gereken bankada tutulan paralarda vadeli işlem gerçekleştiğinde bir faiz oluşmaktadır.
VUK’nun 281. Maddesinde, ” Alacaklar Mukayyet Değeriyle değerlenir. Mevduat ve kredi sözleşmelerine müstenit alacaklar değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınır ” hükmüne yer verilmiştir. Bankalardaki yabancı paralı mevduatlar ise, dönem sonlarında değerleme kuru ile bilanço günündeki değerlerine getirilirler.
102 Bankalar hesabı Borç bakiye veren bir hesaptır. Günümüzde bankalar hesabının kredi hesapları gibi çalıştırıldığı görülmektedir. Bu durumda banka bakiyeleri dönem sonlarında alacak bakiyesi vermektedirler. Bununla alakalı durumlarda alacak bakiyesi veren hesap kredi gibi görülmeli ve dönem sonlarında 300 hesaba virman kaydı yapılmalı. Dönem başlarında ise ilgili 300 hesap tekrar 102 Bankalar hesabına virman kaydıyla kapatılmalıdır.